Instytucja służebności przesyłu została wprowadzona w 2008 roku, a zasady jej funkcjonowania określa Kodeks cywilny. Służebność przesyłu dotyczy sytuacji, kiedy linie przesyłowe, z których korzysta przedsiębiorca, biegną przez nieruchomość należącą do innego właściciela.
O służebności przesyłu mówi się w sytuacji, gdy przedsiębiorca przesyłowy planuje inwestycję, która będzie przebiegać przez teren, który do niego nie należy. Mowa o budowie linii wysokiego napięcia, instalacji doprowadzającej gaz, wodę itp. Porozumieniem pomiędzy właścicielem posesji a przedsiębiorcą jest umowa o ustanowienie służebności przesyłu urządzeń. Co ważne, podpisanie tego rodzaju umowy daje możliwość starania się o odszkodowanie przez właściciela wspomnianej nieruchomości. Przedsiębiorca z kolei zyskuje prawo do korzystania z urządzeń, które przebiegają przez dany teren, a także z samego terenu w zakresie niezbędnym do kontroli sprawności tych urządzeń i ich użytkowania.
Zgodnie z art. 3051 Kodeksu cywilnego przedsiębiorca ma prawo korzystać z nieruchomości, na której zostały wybudowane urządzenia przesyłowe, jednak jedynie w określonym zakresie. Oznacza to, że ma prawo i obowiązek zapewnić prawidłowe funkcjonowanie wspomnianych urządzeń znajdujących się na terenach należących do osób trzecich. Urządzenia przesyłowe, o których mowa, służą doprowadzaniu energii elektrycznej, gazu, wody itp. Służebność przesyłu jest więc ustanawiana dla przedsiębiorcy przesyłowego. Urządzenia, które są jego własnością i znajdują się na terenie należącym do innego właściciela, nie stanowią integralnej części wspomnianej nieruchomości. Kiedy można ustanowić służebność przesyłu? Można tego dokonać, zanim urządzenia zostaną wybudowane lub wtedy, gdy już istnieją na danym terenie. Służebność przesyłu zazwyczaj ma formę aktu notarialnego, w którym powinna znaleźć się informacja o wartości wynagrodzenia, które przysługuje właścicielowi nieruchomości. Wynagrodzenie z tytułu służebności przesyłu musi zostać ustalone po wykonaniu przez rzeczoznawcę operatu szacunkowego. Podpisanie umowy z właścicielem nieruchomości jest gwarancją bezpieczeństwa obu stron, a przedsiębiorcy daje prawo do wpisu do księgi wieczystej. Zapisy umowy muszą ponadto określać zakres praw przedsiębiorcy, np. w zakresie dokonywania niezbędnych napraw urządzeń znajdujących się na nieruchomości należącej do drugiej strony. Dzięki konkretnym adnotacjom w umowie przedsiębiorca nie musi za każdym razem zwracać się z prośbą o udostępnienie terenu, na którym znajdują się urządzenia przesyłowe. Służebność przesyłu może zostać ustanowiona jedynie dla przedsiębiorcy, nigdy dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności.
Właściciele nieruchomości, na których budowane są urządzenia przesyłowe lub którzy powzięli informacje o takiej możliwości, powinni dopilnować, aby ustanowić służebność przesyłu. Dlaczego jest to tak istotne? W polskim prawie istnieje także instytucja zasiedzenia służebności przesyłu, z której przedsiębiorca przesyłowy może skorzystać, jeśli właściciel nieruchomości nie dopełni formalności, czyli nie skorzysta z przysługujących mu praw. Przedsiębiorca musi jednak spełnić kilka warunków, by skorzystać z zasiedzenia służebności. Przede wszystkim musi rzeczywiście korzystać z urządzeń przesyłowych znajdujących się na danym terenie. Przepisy mówią również wyraźnie, że musi to być konkretny okres ‒ 20 lat w dobrej wierze lub 30 lat w złej wierze. Jeśli dojdzie do takiej sytuacji, właściciel nieruchomości nie będzie miał możliwości starać się o odszkodowanie. Odszkodowanie w zasiedzeniu służebności jest możliwe do uzyskania, jeśli urządzenia przesyłowe zostały umiejscowione na terenie nieruchomości bez zgody właściciela. Można wówczas starać się o wsteczne wynagrodzenie ‒ do 10 lat. Przeznaczeniem odszkodowania jest naprawienie szkody, czyli bezprawnego korzystania przez przedsiębiorcę z terenu należącego do osób trzecich. Odszkodowanie jest kwotą wypłacaną jednorazowo, w przeciwieństwie do wynagrodzenia, które podlega comiesięcznym regulacjom.
Pierwszym krokiem do ustanowienia służebności przesyłu jest złożenie stosownego wniosku. Dokument powinien być przygotowany w formie pisemnej, konieczne jest także wniesienie opłaty sądowej w wysokości 40 zł. Wniosek należy złożyć w sądzie właściwym ze względu na położenie nieruchomości, której dotyczy służebność przesyłu. Wniosek powinien zawierać uzasadnienie i należy do niego dołączyć niezbędne dokumenty, takie jak odpis z księgi wieczystej i kopię mapy ewidencyjnej.
Sprawdź zlecenia w wybranych województwach:
a także w wybranych miastach:
firmy budowlane Katowice
firmy budowlane Kielce