Zawór zwrotny - rodzaje i zastosowanie w domu

Zawory zwrotne to istotne elementy wchodzące w skład instalacji grzewczych czy wodociągowych w każdym domu. Stanowią zabezpieczenie i regulują przepływ wody, powietrza i innych mediów, a to przekłada się na prawidłowe funkcjonowanie instalacji. Co należy wiedzieć o zaworach zwrotnych?

Zawory zwrotne chronią instalacje w razie awarii i samoczynnie zapewniają przepływ medium tylko w jednym kierunku. Stosowane są np. w instalacjach wodociągowych, centralnego ogrzewania, kanalizacyjnych, wentylacyjnych. 

Czym jest zawór zwrotny i jakie są jego funkcje?

Zawory zwrotne należą do istotnej armatury zabezpieczającej w instalacjach domowych. Ich rolą jest ochrona tych instalacji przed poważnymi awariami. Głównym zadaniem zaworu zwrotnego jest zapewnienie przepływu medium tylko w jednym kierunku, dlatego często jest nazywany zaworem jednokierunkowym. Zawór tego typu działa samoczynnie, zazwyczaj na zasadzie różnicy ciśnień po obu jego stronach, dzięki czemu może zamykać się i otwierać. W zaworach zwrotnych wyróżnić można kilka typów elementów zamykających przepływ – może to być zawór zwrotny klapowy, sprężynowy, grzybkowy, kulowy lub płytkowy. Zasada ich działania jest taka sama, różnią się one między sobą budową. 

Właściwie dobrane parametry zaworu zwrotnego są gwarancją jego prawidłowego działania. Istotne jest przede wszystkim odpowiednie dobranie zaworu do średnicy rurociągu, na którym ma zostać zamocowany. Należy również zwrócić uwagę na wielkość zaworu i dostosować go do ciśnienia przepływu danego medium. Niewłaściwe dopasowanie zaworu zwrotnego do danego układu może powodować hałas dobiegający z instalacji lub zakłócenia w jej prawidłowym działaniu. Kwestie doboru zaworu zwrotnego należy rozważać już na etapie projektowania danej instalacji. 

Rodzaje zaworów zwrotnych

Ze względu na budowę wyróżnić można kilka rodzajów zaworów zwrotnych:

• zawór zwrotny z obciążeniem – taki rodzaj zaworu zamyka się pod wpływem sprężyny lub grawitacji;
• zawór zwrotny bez obciążenia – zamyka się pod wpływem przepływu i różnicy ciśnień;
• zawór zwrotny grzybkowy – ten typ zaworu jest najczęściej wykorzystywany w instalacjach domowych. Przepływ medium tylko w jednym kierunku umożliwia element zamykający w postaci grzybka z uszczelką gumową lub grzybka mosiężnego, który jest zamocowany na ruchomym trzpieniu. Zawór tego typu jest wykorzystywany najczęściej jako zawór zwrotny do wody – wyposażony w uszczelkę nadaje się do wody zimnej, a mosiężny do wody gorącej; 
• zawór zwrotny kulowy – znajduje zastosowanie w instalacjach związanych z przesyłem różnego rodzaju mediów, np. pary wodnej, wody, produktów ropopochodnych, środków chemicznych lub gazów. Zawory tego typu najczęściej wykonuje się z mosiądzu, stali nierdzewnej, żeliwa i stali węglowej. Ze względu na to, że zawory zwrotne kulowe mogą służyć do pracy przy „agresywnych” mediach, wyróżnia się w tej grupie zawory zwrotne węglowe, zawory o podwyższonej odporności chemicznej oraz zawory chemoodporne; 
• zawór zwrotny płytkowy – działa na tej samej zasadzie co grzybkowy czy kulowy, posiada jednak płytkę, która wraz ze zmianą ciśnienia unosi się lub opada na gniazdo zaworu;
• zawór zwrotny klapowy – posiada klapkę, która reagując na zmiany ciśnienia pod i nad nią, opada na zawór i blokuje przepływ.

Jakie jest zastosowanie zaworu zwrotnego w domu?

Zawory zwrotne wykorzystuje się w domu w różnego typu instalacjach – centralnego ogrzewania, wodociągowych, kanalizacyjnych, wentylacyjnych. W każdym przypadku utrzymanie prawidłowego i zgodnego z założeniami projektowymi przepływu jest bardzo ważne. Zawory zwrotne mają zapobiegać niewłaściwym przepływom w instalacjach – np. w przypadku awarii pomp, pęknięć w ciągach instalacji czy podczas niekontrolowanego wycieku medium poza obieg. W zależności od konkretnej instalacji stosuje się różne typy zaworów zwrotnych. Przykładowo zawór zwrotny c.o. ma za zadanie m.in. zapobiegać przegrzaniu kotła i zapewnić ciągłość pracy w przypadku awarii pieca lub pompy, natomiast zawór zwrotny do kompresora wykorzystywany jest w sytuacji, kiedy awarii lub odłączeniu ulega sprężarka powietrza.

Sprawdź zlecenia w wybranych województwach:

• firmy budowlane wielkopolskie

• firmy budowlane zachodniopomorskie

• firmy budowlane dolnośląskie

a także w wybranych miastach:

• firmy budowlane Warszawa

• firmy budowlane Wrocław

• firmy budowlane Białystok