Oznaczenia kabli elektrycznych w gniazdku mają znaczenie, a ich kolory nigdy nie są przypadkowe. Sposób barwienia zależy od obowiązujących norm, liczby żył i kolejności przewodów. Niestandardowe barwy mogą pojawiać się np. w przypadku instalacji elektrycznych starego typu.
Poszczególne kable w instalacji różnią się funkcjonalnością. Można wśród nich wyróżnić przewody prądu stałego, fazowe, ochronne i neutralne.
Oznaczenia przewodów elektrycznych - dlaczego różnią się kolorami?
Oznakowanie przewodów elektrycznych ma swoje podstawy prawne. Wszystkie kraje Unii Europejskiej muszą w tym zakresie respektować założenia dokumentu Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego HD 308 S2:2001. Polskim odpowiednikiem jest norma PN-HD 308 S2:2007 wydana przez Polski Komitet Normalizacyjny. Jej zakres dotyczy:
- instalacji elektrycznych,
- układów rozdzielczych,
- zasilania odbiorników elektrycznych (ruchomych oraz stacjonarnych),
- przewodów sznurowych przeznaczonych do odbiorników ruchomych.
Wspomniane normy regulują między innymi kolory przewodów elektrycznych. Na sposób barwienia wpływa też liczba żył oraz kolejność kabli.
Przewody elektryczne - oznaczenia kabli fazowych
Każdy kabel w instalacji elektrycznej ma swój symbol. Przewody fazowe są oznaczane literą L i najczęściej mają kolor brązowy. U niektórych producentów mogą występować w odcieniach bieli, czerwieni lub szarości. Niedopuszczalne jest jednak barwienie ich na żółto, zielono lub niebiesko, ponieważ są to kolory zarezerwowane dla przewodów o innej funkcjonalności.
Przewód fazowy cechuje się tym, że jest podłączony do cewki transformacyjnej, a napięcie w jego obwodach jest równe 230 V. Przed rozpoczęciem pracy na tego typu kablach należy sprawdzić, czy wyłącznik nadprądowy jest odłączony. W innym wypadku istnieje ryzyko poważnego porażenia prądem.
Oznaczenie kabli elektrycznych - przewody ochronne
Przewód ochronny sygnowany jest skrótem PE i występuje w kolorze żółto-zielonym. Jego rolą jest zabezpieczenie przed porażeniem i nie jest on obligatoryjny do właściwego obiegu prądu w całej instalacji. Sprawia, że w przypadku awarii energia elektryczna kierowana jest bezpośrednio do kabla awaryjnego i jest odprowadzana do ziemi lub przewodów neutralnych.
Oznaczenie elektryczne kabli neutralnych
Symbole wykorzystywane do oznaczania przewodów neutralnych są oznaczane literą N i mają kolor niebieski. W przypadku tych kabli nie ma możliwości zastosowania innego koloru i wizja indywidualności producenta nie ma tu żadnego znaczenia. Są to przewody, które mają bezpośrednie podłączenie do neutralnego punktu w transformatorze elektrycznym. W teorii napięcie w obwodach powinno być równe 0, jednak mimo wszystko ich obsługa wymaga zachowania ostrożności. Gdyby okazało się, że elektryk niepoprawnie zamontował instalację i nie zastosował powszechnych norm, ryzyko porażenia jest bardzo duże.
Oznaczenia kolorów przewodów elektrycznych prądu stałego
Oznaczenia barwowe kabli elektrycznych prądu stałego to czerwień, czerń lub odcienie niebieskiego. Pierwsze z nich wyróżniają przewody z dodatnim potencjałem, a pozostałe - z ujemnym. Nie ma możliwości, aby kable prądu stałego występowały pod postacią innych kolorów.
Niestandardowe oznaczenia przewodów
Niektórzy producenci stosują mniej standardowe oznaczenia przewodów. Warto mieć to na uwadze i zawsze przed rozpoczęciem prac elektryczno - montażowych upewniać się, czy w obiegu nie płynie prąd. Do nietypowych kolorów przewodów można zaliczyć:
- granatowe - bywają używane w obwodach niskonapięciowych. Są to zwykle żyły kierunkowe lub obwody sterujące;
- białe - najczęściej pojawiają się w starych instalacjach elektrycznych. Występują tam jako przewody neutralne;
- pomarańczowe - mogą być symbolem przewodu fazowego;
- żółte - nie powinny znajdować się w instalacjach elektrycznych, ponieważ stwarzają ryzyko utożsamienia ich z przewodami ochronnymi. Kolor żółty może pojawić się m.in. na szynoprzewodach lub przewodach niskiego napięcia;
- zielone - podobnie jak żółty, kolor zielony w instalacjach elektrycznych nie powinien być wykorzystywany do oznaczania innych przewodów niż ochronne. Kable w kolorze zielonym można spotkać w szynoprzewodach;
- turkusowe - taki kolor w instalacji elektrycznej może oznaczać przewód fazowy.
Oznaczenia przewodów elektrycznych w instalacjach starego typu
Elektrycy najczęściej mają do czynienia z instalacjami tego typu podczas remontów generalnych w starszych budynkach. Modernizacja i jakakolwiek ingerencja w takie układy wymaga ostrożności i wiedzy na temat zasad, które mogły kiedyś obowiązywać. W takich instalacjach można znaleźć np.:
- przewód ochronno-neutralny sygnowany literami PEN. Oznaczano go na niebiesko lub żółto-zielonymi paskami. W przypadku takiego kabla konieczne jest zdwojone uziemienie;
- przewód zerowy - pojawia się tam, gdzie nie ma kabli neutralnych ani ochronnych. W takiej instalacji obok niebieskiego uziemionego przewodu zerowego występował tylko kabel fazowy. Aktualnie ten typ łącza nie ma zastosowania w montażu instalacji elektrycznych.
Sprawdź firmy w wybranych województwach:
a także w wybranych miastach: