W prostych budynkach z dwuspadowym dachem wystarczy najprostsza więźba krokwiowa. Ale gdy dach jest bardziej skomplikowany czy ma większą rozpiętość, trzeba zastosować bardziej skomplikowane konstrukcje. Mogą być wykonane na budowie, albo prefabrykowane.
Więźba dachowa to drewniana struktura, którą stawia się nad ostatnią kondygnacją budynku, jest ona konstrukcją nośną dachu.
Więźba dachowa - materiały
Do jej wniesienia wykorzystywane jest najczęściej drewno sosnowe lub świerkowe. Musi ono jednak być starannie wyselekcjonowane i obrobione – wszelkie niedoskonałości materiału wpływają bowiem na trwałość konstrukcji dachowej, a staranne ostruganie na gładko chroni elementy więźby dachowej przed atakiem owadów oraz zmniejsza podatność na ogień. Bardzo istotne jest też, by drewno było odpowiednio wysuszone – najlepszym materiałem na więźbę dachową jest drewno suszone komorowo, którego wilgotność nie przekracza 18%.
Bardzo ważnym procesem, któremu również powinno zostać poddane jest impregnacja. Zabezpiecza ona drewno zarówno przed działaniem wilgoci, jak i przed grzybem oraz ogniem. Drewno maluje się impregnatem, natryskuje go na jego powierzchnię lub zanurza je w specjalnej kąpieli. Jednak najlepsze efekty osiąga się przy impregnacji przeprowadzanej metodą próżniowo-ciśnieniową.
Do produkcji wiązarów o większej długości wykorzystuje się elementy klejone. Są one również produkowane z drewna iglastego, jest bardzo odporne na paczenie. Można je wyginać i tworzyć elementy konstrukcyjne o kształcie łuku. Więźba dachowa z drewna klejonego jest droższa niż ta wykonana z litej tarcicy.
Stalowa więźba dachowa o układzie kratownicowym, przyjeżdża na budowę gotowa, z wszystkimi elementami montażowymi, a firma która ją dostarczyła zajmie się też montażem.
Więźba dachowa – rodzaje
Więźbę dachową dopasowuje się do kształtu dachu, jego rozpiętości oraz kąta nachylenia. Trzeba też brać pod uwagę ciężar pokrycia, jaki więźba dachowa będzie musiała przenosić.
Więźba dachowa krokwiowa to najprostsza więźba dachowa - konstrukcja opiera się na wiązarach złożonych z dwóch krokwi, połączonych ze sobą w kalenicy (najwyższym punkcie dachu), ich końce zaś opiera się na murłatach ułożonych na ściankach kolankowych. Stosuje się ją do prostych dachów dwuspadowych o rozpiętości nie przekraczającej 7 m.
Więźba krokwiowo-jętkowa ma podobną konstrukcję, ale każda para krokwi ma zamocowaną rozpórkę (zwaną jętką), co pozwala budować dachy dwuspadowe o większej rozpiętości (do 11 m) bez pogrubiania elementów konstrukcyjnych.
Więźba płatwiowo-kleszczowa jest to bardzo popularna więźba dachowa - wymiary dachu mogą przekraczać 10 m, ale nie powinny być większe niż 16 m. Połączone w kalenicy krokwie oparte są na murłatach, ale także mniej więcej w połowie wysokości na dodatkowej konstrukcji drewnianej złożonej z płatwi (przymocowanych równolegle do połaci), kleszczy (znajdujących się poprzecznie do dachu) oraz słupów podpierających. Całość wygląda tak, jakby więźbę krokwiową od środka podpierał prostopadłościan wykonany z belek.
Dwa pierwsze rodzaje więźby dachowej różnią się od ostatniego sposobem przenoszenia obciążeń pionowych. Przy zastosowaniu więźby krokwiowej i krokwiowo-jętkowej obciążenia przeniosą ścianki kolankowe, gdy natomiast zamontowana zostanie więźba płatwiowo-kleszczowa - wzmocniony strop poddasza.
Więźba dachowa kratownicowa - stosowane w niej wiązary, zwane też dźwigarami są zbudowane z sobą kilku lub kilkunastu (zależnie od wielkości i kształtu) elementów drewnianych, tworzących układ połączonych ze sobą trójkątów. Powstają z nich dachy strome (z poddaszem użytkowym i nieużytkowym) oraz stropodachy.
Wiązary prefabrykowane składają się z pasów górnych (odpowiedników krokwi w więźbie tradycyjnej), pasa dolnego (to podstawa wiązara) oraz słupków (pionowych) oraz krzyżulców (ukośnych).
Więźba dachowa tradycyjna
Najpopularniejsza jest drewniana więźba dachowa montowana na budowie. Elementy konstrukcyjne zamawia się w tartaku, skąd są dostarczane już zabezpieczone i przycięte na wymiar (w projekcie budowlanym musi być uwzględniona także więźba dachowa – obliczenia wykonuje inżynier konstruktor).
Więźba dachowa prefabrykowana
Drewniana więźba dachowa może też powstawać w fabryce - wówczas jest przywożona na plac budowy w częściach. Najczęściej więźba więźba dachowa prefabrykowana wykonywana jest w konstrukcji wiązarów kratowych
Prefabrykowane dźwigary są lżejsze od tradycyjnych. Elementy są smuklejsze i dłuższe (są połączone gwoździami lub specjalnymi płytkami). Dlatego użycie wiązarów prefabrykowanych pozwala zmniejszyć zużycie drewna.
Więźba dachowa prefabrykowana szybko zostaje zmontowana na dachu – przy prostych konstrukcjach dachu dwuspadowego przykrywającego dom o średnim metrażu (120-150 m2) może to zająć jeden dzień. Jeśli dach jest bardziej skomplikowany, tak szybki montaż nie jest możliwy, ale nie powinien trwać dłużej niż 3 dni.
Ile kosztuje więźba dachowa?
Na to pytanie trudno odpowiedzieć, bo wiele zależy od tego, jaki rodzaj więźby wybierzemy. Prefabrykowana jest zwykle droższa od tradycyjnej, ale niekoniecznie musi tak być, jeśli zsumujemy koszty przygotowania drewna w tartaku i jego montażu.
Sprawdź firmy w wybranych województwach:
a także w wybranych miastach:
