Dach jętkowy to jedna z najczęściej spotykanych konstrukcji dachowych, które powstają z drewnianego szkieletu. Jeśli jest dobrze wykonany, będzie chronił dom przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. Musi też być odpowiednio wyciszony oraz ocieplony, aby zapewnić komfort przebywania wewnątrz budynku.

Dach jętkowy wpływa na wygląd całego domu. Jętka dachowa uatrakcyjnia elewację budynku, a także sprawia, że pomieszczenia urządzone na poddaszu nabierają unikatowego charakteru.

Czym są jętki dachowe?

Nazwą „jętki dachowe” określa się poziome belki, które umieszczane są w górnej części wiązara jętkowego. Ich zadaniem jest podpieranie krokwi oraz usztywnienie wiązarów. Jętka umieszczana jest na takiej wysokości, aby krokiew była podzielona w stosunku długości 2:1. Zaleca się, aby długość jętek nie przekraczała 3,5 m. Nazwa „jętka” jest ściśle związana z funkcją, jaką belka ta pełni w konstrukcji dachu – w pewnym sensie „trzyma” ona krokwie, a słowo „jąć” dawniej oznaczało właśnie „trzymać”. W niektórych regionach naszego kraju, szczególnie w Małopolsce czy Wielkopolsce można spotkać się również z określeniem „bant”, które pochodzi z języka niemieckiego. Dawniej funkcjonowały również inne określenia – „ambałek”, „pas” i „bont”.

Jakie są rodzaje dachów z wykorzystaniem jętek?

W budownictwie wykorzystuje się różnego rodzaju więźby dachowe. Dobiera się je między innymi pod względem szerokości domu, gdyż mogą mieć różne rozpiętości. Do części z nich wykorzystuje się właśnie jętki, które wzmacniają całą konstrukcję. Wśród konstrukcji wykorzystujących jętki wyróżnia się:

  • Dach krokwiowo-jętkowy – więźba dachowa jętkowa krokwiowa stosowana jest w przypadku, gdy dach ma mieć rozpiętość od 7 do 9 metrów. Dach jętkowo-krokwiowy najczęściej znajduje zastosowanie w przypadku połaci dachowych o stosunkowo dużym spadku, które wymagają dłuższych krokwi. Zazwyczaj nachylenie dachu mieści się wówczas w granicach 35–60 stopni.
  • Dach płatwiowo-jętkowy – taka konstrukcja dachu jętkowego wykorzystywana jest w przypadku, gdy dach jętkowy ma większą rozpiętość – mieści się ona w zakresie od 9 do 11 metrów. W tym przypadku można też spotkać z określeniem „dach jętkowy podparty”, co wynika z faktu, że konstrukcja składa się między innymi ze ścian podpierających jętki (są to ściany stolcowe). Czasami, gdy jętki są bardzo długie, stosowane są dwie ściany podporowe.

Jak łączy się jętki z krokwiami?

Żeby jętki należycie spełniały swoją funkcję, muszą być odpowiednio przymocowane do krokwi. Mocowanie musi być przede wszystkim solidne, ale jednocześnie musi ono pozwalać na pracę drewna związaną z wpływem temperatur lub zmian wilgotności. Z reguły stosuje się:

  • mocowanie za pomocą śrubowania – przy pomocy śrub wykonuje się mocowanie stężeniowe, co oznacza, że krokwie i jętki są do siebie dociśnięte i spasowane;
  • mocowanie na półjaskółczy ogon – nazwa tego mocowania nawiązuje do kształtu nacięcia w krokwi i końcówce jętki. Taki montaż odbywa się na wcisk. Dla wzmocnienia niekiedy stosuje się również śruby. W niektórych przypadkach stosowana jest również odmiana tej techniki mocowania, nazywana „na dotyk i wręb czołowy pojedynczy”, w której wykorzystuje się dodatkowo dwustronne nakładki mocowane gwoździami.

Jakie pokrycie wybrać na dach jętkowy?

Dach, który jest wykonany w konstrukcji z wykorzystaniem jętek, można pokryć praktycznie dowolnym materiałem stosowanym do wykańczania połaci dachowych. Najczęściej stosowana jest dachówka lub blachodachówka. Na takich dachach bardzo ciekawie prezentuje się gont. W domach nawiązujących do klasycznych konstrukcji bardzo dobrze wygląda również dach kryty strzechą wykonaną ze słomy lub trzciny. Warto podkreślić, że z uwagi na dużą wytrzymałość na obciążenia, na dachu jętkowym można zastosować stosunkowo ciężkie materiały wykończeniowe. Trzeba przy tym pamiętać, aby dla dachu jętkowego dobrze określić schemat statyczny, a następnie przeprowadzić obliczenia, które pozwalają na oszacowanie wytrzymałości dachu na obciążenia klimatyczne oraz użytkowe (chodzi tutaj w szczególności o zaleganie pokrywy śnieżnej oraz działanie silnego wiatru). Wskazuje się, że najbardziej wytrzymały pod tym względem jest dach jętkowy dwustolcowy, który jest podparty na dwóch płatwiach.

Sprawdź firmy w wybranych województwach:

a także w wybranych miastach: