Klucz dynamometryczny – czym jest i jak działa?

 

Klucz dynamometryczny to narzędzie przeznaczone dla majsterkowiczów i profesjonalistów. Stosuje się go przede wszystkim w warsztatach samochodowych oraz do łączenia metalowych części w budownictwie.

Aby nabyć odpowiedni klucz dynamometryczny, należy ściśle określić rodzaj i zakres prac, jakie chcemy wykonać z jego użyciem. Ponieważ każdy klucz cechuje się odrębną skalą i zastosowaniem, a do tego jest dość kosztowny, warto zawczasu zapoznać się z rodzajami kluczy i wybrać ten właściwy.

Czym jest klucz dynamometryczny?

Klucz dynamometryczny jest jednym z najbardziej zaawansowanych technicznie rodzajów kluczy. Narzędzie to zapewnia precyzyjne dokręcenie śrub ze ściśle określoną siłą (tak zwanym momentem). W porównaniu do płaskich czy oczkowych kluczy jest znacznie bardziej dokładny. Klucz dynamometryczny jest bardziej skomplikowany w użyciu i ma ograniczone zastosowanie – nie można użyć go do wszystkiego. Przyda się wtedy, gdy mamy do czynienia z urządzeniami wykonanymi z aluminium, metali nieżelaznych czy stopów, które mogą być wrażliwe na zbyt silny nacisk punktowy. Sprawdza się również w pracy z elementami wykonanymi z kompozytów węglowych, laminatów lub tworzyw sztucznych. Znajduje zastosowanie przy naprawach samochodowych i motocyklowych.

Z kluczem dynamometrycznym wiąże się pojęcie momentu dokręcenia. Oznacza ono po prostu siłę, z jaką dana śruba ma zostać dokręcona bez ryzyka jej uszkodzenia. Pojęcie to bazuje na prawach fizyki dotyczących własności ciał sprężystych. Konkretnie dotyczy to prawa Hooka, które mówi o tym, że stopień odkształcenia ciała jest wprost proporcjonalne do działającej na nie siły. Odpowiedni moment dokręcenia każdej śruby powoduje, że śruba nie rozciągnie się ani nie złamie.

Jak działa klucz dynamometryczny i jak go ustawić?

Mechanizm klucza wyposażony jest w zapadki, które zaczynają przeskakiwać, kiedy użytkownik zadziała z wyższą siłą, niż ustawiono. W prostych modelach kluczy siłę reguluje się poprzez obrót rękojeścią – znajduje się na niej podziałka siły, którą można ustawić do pewnego wybranego momentu. Używając klucza, kręcimy nim tylko do wyznaczonego miejsca. Na kluczu dynamometrycznym znajdują się dwie skale, które powinno się ustawić, by doprecyzować siłę nacisku. Używana jednostka to Nm (niutonometr). Po ustawieniu odpowiedniego momentu należy zablokować klucz pokrętłem znajdującym się na końcu rączki. Siłę dokręcenia ustawia się w zależnie od potrzeb. Niektóre śruby należy dokręcać tylko do zalecanej wartości siły, w przeciwnym razie mogą pękać.

Rodzaje kluczy dynamometrycznych

  • Klucz dynamometryczny elektroniczny zapewnia wysoką dokładność oraz komfort pracy dzięki elektronicznemu ustawieniu parametrów. Może być wyposażony w funkcję zapamiętywania ostatnio używanych ustawień oraz możliwość współpracy z komputerem. Na ekranie LCD wyświetlane są aktualne ustawienia. Kiedy podczas pracy przekroczymy ustawioną wartość, urządzenie zasygnalizuje nam to w sposób dźwiękowy bądź jego zapadki uniemożliwią nam dalsze działanie.
  • Klucz dynamometryczny wskazówkowy to jeden z klasycznych, prostych siłomierzy. Ten model również ma skalę z podziałką wartości momentu dokręcenia. Podczas gdy śruba stawia opór, wskaźnik klucza zaczyna pokazywać, z jaką siłą śruba jest aktualnie dokręcana. Niektóre modele są wyposażone w system, który po osiągnięciu wskazanego naprężenia blokuje klucz, nie pozwalając na dalsze dokręcanie.
  • Najbardziej popularną odmianą klucza dynamometrycznego jest klucz mechaniczny, znany również jako klucz klikowy. Można go spotkać w wielu warsztatach. Jego skala ma zakres 20–200 Nm. Narzędzie składa się ze sprężyny, która podczas używania klucza wygina się w odpowiedni sposób. Kiedy użytkownik przekroczy ustawioną wartość, słychać charakterystyczne kliknięcie.
  • Popularną odmianą jest również łamany klucz dynamometryczny. Jeżeli osiągniemy wcześniej ustalony moment, klucz złamie się pod kątem około 20 stopni. Dla użytkownika jest to widoczny sygnał, że trzeba zakończyć pracę.

Jakie jest zastosowanie kluczy dynamometrycznych?

Ze względu na różnorodność kluczy dynamometrycznych znajdują one szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach. Do najpopularniejszych należy motoryzacja – klucz dynamometryczny wykorzystuje się do dokręcania śrub w kołach i w podzespołach samochodowych. Ze względu na bezpieczeństwo żadna część samochodowa czy motocyklowa nie powinna zostać naruszona, dlatego wykorzystanie klucza dynamometrycznego jest idealnym rozwiązaniem.

Inne zastosowanie tego narzędzia znajdziemy w rowerze, który wymaga dokręcania śrubek z niewielką siłą, aby nie uległy zniszczeniu. Klucz dynamometryczny do roweru pracuje w skali od 0 do 15 Nm.

Sprawdź zlecenia w wybranych województwach:

a także w wybranych miastach:

© 2022 Wszelkie prawa zastrzeżone. Pogotowie Budowlane.
crossmenu