Hasło „zadatek a zaliczka” często pojawia się w rozmowach fachowców i osób, które szukają specjalisty do wykonania różnych prac, a także przy kupnie mieszkania lub domu. Jak się okazuje, pojęcia te często są mylone, ale tylko pozornie są do siebie podobne.
Przy omawianiu kwestii „zaliczka a zadatek” warto pamiętać o tym, że jedno z nich jest zwrotne, drugie nie. Jakie zatem są różnice? Co jest lepsze przy zawieraniu umów z wykonawcą – zaliczka czy zadatek? Sprawdź, co przepada – zaliczka czy zadatek i dowiedz się więcej na temat obu rozwiązań.
Zaliczka to część opłaty, która należy się za usługę lub za towar. Osoba zamawiająca wpłaca ją wykonawcy lub sprzedawcy na poczet całego wynagrodzenia. Po wykonaniu usługi albo odebraniu towaru lub nieruchomości wpłacana jest pozostała część kwoty, która wynika z wcześniej podpisanej umowy pomiędzy dwoma stronami.
Zadatek ma na celu zabezpieczenie interesu obu stron umowy i również stanowi część opłaty określonej w umowie. Może on mieć formę pieniężną lub rzeczową i zazwyczaj stosowany jest przy umowach przedwstępnych związanych np. z zakupem nieruchomości. Warto tutaj zaznaczyć, że zadatek jest formą bardziej uregulowaną – zapisy dotyczące zadatku znajdują się w Kodeksie cywilnym.
W przypadku wywiązania się obu stron z umowy zarówno zaliczka, jak i zadatek zostają zatrzymane przez wykonawcę lub sprzedawcę jako część płatności. Odpowiadając na pytanie, czym różni się zaliczka od zadatku, warto skupić się na sytuacji, kiedy przedmiot umowy nie zostanie zrealizowany – towar nie dotrze do klienta lub usługa nie zostanie wykonana. Ważne jest w tym przypadku to, z czyjej winy nie doszło do wykonania przedmiotu umowy.
Jaka jest zatem różnica między zaliczką a zadatkiem? Co jest zwrotne – zaliczka czy zadatek? Zaliczka jest zawsze zwracana klientowi, jeżeli nie zostanie zrealizowany przedmiot umowy. Nie ma tutaj znaczenia, z czyjej winy nie doszło do realizacji. I to jest pierwszą cechą odróżniającą zadatek od zaliczki. O ile zaliczka jest zwrotna w każdej sytuacji, tak już zadatek zostaje zatrzymany przez usługodawcę lub sprzedawcę, jeśli do zrealizowania umowy nie dojdzie z winy klienta.
Kolejna różnica między zadatkiem a zaliczką widoczna jest w sytuacji, gdy do wykonania przedmiotu umowy nie dojdzie z winy usługodawcy lub sprzedawcy. W takiej sytuacji zaliczka jest zwracana klientowi w takiej wysokości, w jakiej została opłacona. Natomiast zadatek zostaje zwrócony w jego podwójnej wysokości.
Z kolei w sytuacji, gdy do rozwiązania umowy dojdzie za porozumieniem stron z powodu okoliczności niezależnych od żadnej z nich, zarówno zadatek, jak i zaliczka zostają zwrócone klientowi w takiej samej wysokości, w jakiej zostały wpłacone.
Ważna różnica między zaliczką a zadatkiem widoczna jest również przy samym zwrocie tych dwóch form płatności. W przypadku zwrotu zaliczki osoba wykonująca zlecenie ma prawo odliczyć od tej kwoty koszty, jakie zostały poniesione na poczet wykonania umowy. Przykładowo mogą to być koszty sprowadzenia towaru na miejsce odbioru zamówionych przez klienta przedmiotów. Jeżeli chodzi o zadatek, osoba wykonująca umowę nie ma możliwości odliczenia sobie kosztów przy jego zwrocie.
Następna różnica związana z kwestią „zaliczka a zadatek” wynika z wyżej wspomnianego zabezpieczenia wykonania umowy. Zadatek ma na celu zabezpieczenie realizacji umowy i ma chronić obie strony. Gdy wykonawca nie wywiąże się z umowy, musi zapłacić zadatek w kwocie dwukrotnie wyższej niż otrzymana. Jeśli natomiast to klient nie wywiąże się z umowy, wpłacony zadatek przepada na rzecz wykonawcy.
Zaliczka nie daje gwarancji doprowadzenia umowy do wykonania. Niezrealizowanie umowy nie niesie ze sobą żadnych dodatkowych kosztów, gdyż zaliczka zwracana jest w kwocie takiej, w jakiej została zapłacona, chyba że w umowie została zawarta klauzula, że osoba wykonująca umowę może od zaliczki odliczyć poniesione koszty.
Przy wyborze formy rozliczenia się w czasie zawierania umowy warto odpowiednio przemyśleć tę kwestię z uwagi na różnorodne konsekwencje. Jak już wspomniano, zadatek z reguły stosuje się przy dużych transakcjach, takich jak kupno samochodu czy nieruchomości, a także przy ważnych dla inwestora usługach opiewających na duże kwoty. Zaliczka często jest traktowana jako forma rezerwacji usługi czy towaru przez zamawiającego. Trzeba mieć też na względzie dobre sformułowanie umowy – jej zapisy mają chronić jedną i drugą stronę. W umowie może być np. zapis o zatrzymaniu zaliczki w określonej sytuacji lub o zwrocie zadatku w podstawowej (a nie podwójnej) wysokości, zależnie od zaistniałych, a opisanych w umowie okoliczności.
Sprawdź zlecenia w wybranych województwach:
a także w wybranych miastach:
firmy budowlane Rzeszów
firmy budowlane Szczecin
firmy budowlane Warszawa