Faktura za usługi budowlane dla osoby fizycznej

Zapotrzebowanie na usługi świadczone przez firmy budowlane powstaje nie tylko po stronie innych przedsiębiorstw, instytucji, ale także osób prywatnych. Należy pamiętać, że wykonanie usługi zarówno dla pierwszego, jak i drugiego inwestora wiąże się zawsze z ustaleniem właściwego momentu powstania obowiązku podatkowego. Kiedy powinna być wystawiona faktura za usługi budowlane dla osoby fizycznej? Kiedy powstaje obowiązek podatkowy?

Spis treści

1. Usługi budowlane a stawka podatku VAT
2. Faktura za usługi budowalne dla osoby fizycznej – jakie dane powinna zawierać?
3. Usługi budowlane a obowiązek podatkowy
4. Podatek od usług budowlanych na zasadach szczególnych
5. Podatek od usług budowlanych na zasadach ogólnych

Aby wystawić fakturę, należy najpierw prawidłowo określić stawkę podatku VAT. Później, biorąc pod uwagę poszczególne przepisy, przede wszystkim ustawy o podatku od towarów i usług, trzeba ustalić, kiedy powstał obowiązek podatkowy w usługach budowlanych. Najpierw jednak warto poznać zasady, na bazie których ustala się taki obowiązek. Kiedy pod uwagę brać zasady ogólne, kiedy natomiast szczególne?

Usługi budowlane a stawka podatku VAT

Rozpoczynając działalność w branży budowlanej, trzeba wiedzieć, ile będzie wynosił podatek VAT. Zasadniczo brana pod uwagę jest stawka podstawowa, czyli 23% – objęta nią jest sprzedaż towarów i usług. W niektórych przypadkach można zastosować stawkę obniżoną, czyli 8%. Dotyczy ona jedynie:

• dostawy,
• budowy,
• remontu,
• modernizacji,
• termomodernizacji lub
• przebudowy obiektów budowlanych lub ich części, które zaliczane są do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

Oznacza to, że preferencyjna stawka podatkowa obejmuje budynki mieszkalne ujęte w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych. Są to budynki: mieszkalne jednorodzinne, o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe, zbiorowego zamieszkania. Stawka podatku VAT 8% nie będzie dotyczyła tych części, które stanowią lokale użytkowe. VAT na usługi budowlane będzie wynosił również 8% wtedy, gdy dotyczy lokali mieszkalnych w budynkach niemieszkalnych. Są to np. budynki: 

• zakwaterowania turystycznego oraz hotele;
  biurowe;
• handlowo – usługowe;
• transportu i łączności;
• przemysłowe i magazynowe;
• o charakterze edukacyjnym,
• szpitali i zakładów opieki medycznej. 

Trzeba też pamiętać, że jeśli powierzchnia budynku jednorodzinnego przekroczy 300m2, a lokalu mieszkalnego 150 m2, wtedy nie zalicza się ich do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. W takim przypadku stawka podatku VAT 8% będzie miała zastosowanie wyłącznie częściowe, powierzchni objętej limitem w całkowitej powierzchni użytkowej. Wystawiając fakturę za usługi ważne jest więc, by prawidłowo ustalić, jaki jest prawidłowy podatek od usług. 

Faktura za usługi budowlane dla osoby fizycznej – czy jest konieczna?

Jakie dane powinna zawierać?

W przypadku robót wykonywanych na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej nie ma obowiązku wystawiania faktury. Dokument można jednak wystawić na żądanie osoby fizycznej. 

To, jakie elementy powinny składać się na treść faktury m.in. za usługi budowalne, opisuje art. 106e ustawy o VAT.

Faktura powinna zawierać więc np. takie dane;

• datę wystawienia;
• kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii,
• imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
• numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku (NIP),
• datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty,
• nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
• miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług; 

Ponadto faktura za usługi budowlane dla osoby fizycznej powinna określać, jaka jest stawka podatku VAT, a także jaka jest wartość netto i kwota należności ogółem. 

Usługi budowlane a obowiązek podatkowy

Aby wiedzieć, kiedy powstaje moment obowiązku podatkowego, należy wiedzieć, kiedy opodatkowanie następuje na zasadach ogólnych, a kiedy szczególnych. Inne zasady obowiązują w ramach świadczenia usług na rzecz osób fizycznych, a inne – na rzecz osób prawnych i czynnych lub zwolnionych podatników podatku VAT.

Podatek od usług budowlanych na zasadach szczególnych

Jeśli nabywca jest inny podatnik lub osoba prawna, zastosowanie ma przepis art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a ustawy o VAT, który mówi, że „obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury w przypadkach, o których mowa w art. 106b ust. 1, z tytułu świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych”.

Firma świadcząca usługi budowlane ma na wystawienie faktury 30 dni – czas ten liczy się od daty wykonania usługi. Jeśli wykonawca otrzyma zaliczkę, przedpłatę lub zadatek przed wykonaniem usługi, to obowiązek podatkowy powstaje w stosunku do danej kwoty z chwilą jej otrzymania.

Podatek od usług budowlanych na zasadach ogólnych

Gdy usługi budowlane świadczone są na rzecz osób fizycznych, wtedy obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych, czyli w momencie wykonania usługi. Mówi o tym mówi art. 19a ust. 1 ustawy o VAT. Trzeba też pamiętać, że podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego nie jest momentem określającym wykonanie usługi. Takim będzie natomiast wykonanie ostatnich faktycznych czynności związanych z realizacją konkretnej usługi budowlanej.

Cenna rada

Katarzyna Jakowska, Biuro rachunkowe JK FINANSE Sp. z o. o.

Pamiętajmy, że w przypadku robót budowlanych świadczonych na rzecz osób prawnych oraz podatników prowadzących działalność gospodarczą obowiązuje nas split payment, czyli, tzw. mechanizm podzielonej płatności.

Każda taka faktura w kwocie brutto przekraczającej 15 tyś. PLN wystawiona w odniesieniu do towarów i usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, obligatoryjnie musi być zapłacona płatnością na rachunek bankowy, a jednocześnie za pomocą mechanizmu podzielonej płatności.

Obowiązek oznaczenia faktury dopiskiem „MPP” spoczywa na jej wystawcy. Brak oznaczenia „MPP” na fakturze, na której takie oznaczenie powinno widnieć, dla jej wystawcy oznacza narażenie się na karę w wysokości 30% kwoty podatku VAT wykazanego na tej fakturze. Natomiast w przypadku, gdy usługobiorca, mimo oznaczenia, podczas płatności za tę fakturę nie zastosuje split payment lub ureguluje to zobowiązanie gotówką – nie będzie miał możliwości ujęcia jej kwoty w kosztach uzyskania przychodu z działalności. 

Jeśli nie wiemy, czy nasz klient jest podatnikiem VAT, a faktura za roboty budowlane przekracza 15 tyś. – wystawmy ją z oznaczeniem „mechanizm podzielonej płatności”.